یکی از انواعِ پرکابردِ «تا» برای تعلیل و چرایی است. در گفتار و نوشتار روزمره هم تا دل‌تان بخواهد از آن استفاده می‌کنیم: «جوابش را دادم تا بفهمد با کی طرف است.» البته خودِ من جزءِ آن‌هایی هستم که معمولاً جواب‌شان را نمی‌دهم تا…
در محضر یکی از ادیبان ادب‌شناس بودم. وی داشت درباره‌ی چند واژه توضیح می‌داد که لابه‌لای آن سخن‌های نغز، یک سخن نقض شنیدم. آن والاادب‌دان، واژه‌ی «سُهروَرد» را به‌طرزی غریب بازشکافت و ریشه‌ای از آن به دست داد که با آموخته‌ها و دانسته‌هایم ناکوک…
«حشمت‌الله کامرانی» مُرده است. حالا و چند روز بعد از فوتش، خبر را در تلگرام می‌خوانم. عدد مرگ‌ها آن‌قدر زیاد شده که مرگ او، نه شوکه‌کننده و نه غمگین، درج شده. کاش برای خانواده‌ی حشمت‌الله کامرانی – اگر چنین چیزی داشته – نیز همین‌طور…
آمدم، به‌رسم پز دادن، این عکس را از ناهارمان (شامیِ رشتی با نان بربری خانه‌پز) بگذارم در فجازی که یادم افتاد به کلمه‌ی شوآف که چند سالی است، به‌خصوص در اینستاگرام، رایج شده به‌جای «پز». حالا اگر برخی اینگیلش‌دانان نیایند وسط بگویند که…
رضا شکراللهی: رضا بابایی عمرش به دنیا نبود تا دیگر با دو گروه بحث نکند: آنان که از عقیده‌ی خود سود می‌برند و آنان که از اندیشه‌ی خود پیشه ساخته‌اند. سرطان رضا بابایی را هم کشت، و من هرچه کردم از صبح تا راه…
در روزگاری که کرونا از درو دیوار همه‌ی جهان در حالِ فروریختن است، کلمه‌ی #Covidiot واژه‌ای تازه‌ساز است در انگلیسی که مردم آن را از ترکیبِ Covid-19 و Idiot (به‌معنای ابله و دیوانه) ساخته‌اند، با دو کاربرد: ۱ـ آدم ابلهی که، لجوجانه، مقرراتِ مربوط…
زبان‌شناسی زبان‌گرد
رگ و ریشه‌ی فارسی دری یا همان فارسی یا همان دری؛ توضیحات علی‌اشرف درباره‌ی ادعای اشرف
اشرف غنی، رئیس‌جمهور افغانستان، در جمع دانشجویان گفته بود: «افغانستان مهد زبان دری است. ایران پهلوی‌زبان بود. ما زبان و ادبیات دری را انکشاف دادیم. حالا [به ما] می‌گویند ایران شرقی. ای برادر، دزدی هم حد دارد، حد دارد.» علی‌اشرف صادقی: زبان فارسی همان…
در انگلیسی رسمی و معیار از «دومنفی» و «سه‌منفی» پرهیز می‌شود، ولی در گفت‌وگوهای روزمره، لحن و یا چهره‌ی گوینده می‌تواند قوانین حاکمِ بر انگلیسیِ معیار را بر هم بزند. اما در زبانِ فارسی، پیوندی نانوشته از نوعِ قانونِ «جمعِ» ریاضی در مواردِ «دومنفی»…
معین پایدار: اگر از چراییِ کاری آگاه باشیم، احتمال این‌که درست از آن استفاده نکنیم ضعیف می‌شود؛ اما مسئله به همین سادگی‌ها هم نیست. رسیدن به این آگاهی، انرژی جسمی و ذهنی می‌بَرد و این با تمایل آدم ناسازگار است؛ برای همین است که چیزی را…
رضا شکراللهی: خطِ فارسی کم بیمار است و دچارِ تشتّتِ ذاتی و عرضی، بی‌دقتیِ مؤلفانِ کتاب‌های درسی هم گاهی می‌شود قوزٌ علی قوز. در صفحه‌ی ۵۵ کتابِ نگارشِ فارسیِ پایه‌ی هشتم نوشته‌اند قاعده این است که هرگاه بخش دوم کلمه‌های ترکیبی با نشانه‌ی «آ»…