بیانیه‌ی هیئت امنای نخستین دوره‌ی جایزه‌ی ادبی چهل
بسیار خوشنودیم که، به ابتکار و همت مؤسسه‌ی فرهنگی هنری مکتب معاصر تهران و حمایت همدلانه‌ی جامعه‌ای ادبی کشور، اولین دوره‌ی جایزه‌ی ادبی چهل به مراسم پایانی رسید. ممکن است تکراری به‌نظر برسد اما این جایزه چندین هدف را دنبال می‌کند که معتقدیم با استمرار برگزاری آن در سالهای بعد، محقق شدن آن‌ها دور از دسترس نیست.
اولین هدف همدلی و گفتگوی بیشتر بین نسل‌های مختلف نویسندگان کشور است. داوران و نظردهندگان این جایزه از میان نویسندگان شناخته‌شده و بالای چهل سال انتخاب شده‌اند. معمولاً در فضای رسمی و مجازی، نسل‌های پیشین بر جوانان، گاه به‌درستی، به‌درشتی یا نرمی، خرده‌هایی می‌گیرند اما جایزه‌ی چهل فی‌الواقع مهر تأییدی است از سوی نسل گذشته بر نسل پیش رو. از آن سو، نسل جوان نیز، گاه به‌حق، نسل گذشته را به بی‌اعتنایی و نخواندن آثار خود متهم می‌کند. امیدواریم ساز و کار این جایزه نویسندگان قدیمی‌تر را تشویق به مطالعه‌ی آثار جوان‌ترها کند و جوانان را ترغیب به گوش‌سپاریِ تجربیات پیشینیان.
هدف دوم بررسی کارنامه‌ی نویسندگان است به جای یک اثر آنان. ممکن است در بازه‌ی زمانی یک سال، به سبب شتابزدگی یا هر علت دیگری، اثری بیش از حد یا کمتر از استحقاق خود مورد توجه قرار گیرد. اما چون در جایزه‌ی چهل کارنامه‌ی نویسندگان بررسی می‌شود، امکان چنین اتفاق‌هایی به حداقل می‌رسد و نویسندگان سایه‌ی داورِ مهمِ زمان را هم بر آثار خود حس خواهند کرد. ضمن آن‌که اگر جایزه استمرار یابد، هر نویسنده پنج سال فرصت دارد مجموع آثار خود را در معرض داوری نویسندگان نسل‌های پیش از خود قرار دهد.
هدف بعدی تشویق نویسندگان جوان به استمرار در کارشان است. چاپ و انتشار یک یا نهایت دو کتاب و نیز فروکش کردن خلاقیت هنری بعد از میان‌سالی، امری شایع میان نویسندگان ایرانی است. در حالی که در همه‌ی نقاط جهان و فرهنگ‌ها تازه نویسندگان از میان‌سالی و عموماً در آثار سوم به بعد خود اوج خلاقیت‌شان را تجربه می‌کنند.
اگر در جوایز دیگر، به غلط یا درست، برگزیده گمان کند به اوج کار خود رسیده و شاید دیگر نیاز چندانی به گام زدن در مسیر پیش رو ندارد، برگزیدگان این جایزه این پیام را به صراحت دریافت می‌کنند که از نظر نویسندگان نسل‌های پیشین خود، به عنوان امید ادبیات ایران شناخته شده‌اند. در نتیجه سنگینی چنین عنوانی را بر دوش خود حس خواهند کرد و به غنی‌تر کردن آثار بعدی خود بیشتر همت خواهند گمارد.
جدا از اهداف برشمرده، جا دارد سپاس بیکران خود را نثار نویسندگان ارجمندی کنیم که در این دوره، با درک والای خود از اهمیت ارتباط تنگاتنگ نسل‌ها برای پیشرفت کل ادبیات کشور، در داوری شرکت کردند. همین جا اعلام می‌کنیم که در دوره‌ی بعد قصد داریم تعداد داوران را به رقمی حداقل دو برابر داوران این دوره برسانیم.
اما نکته‌ی آخر این‌که، به احتمال زیاد هیچ‌کس نمی‌تواند ادعا کند همه‌ی آثار همه‌ی نامزدها را مطالعه کرده است؛ حتا ما هیئت امنای جایزه که بیش از یک دهه است به سبب داوری در جوایز مختلف ادبی بسیاری از آثار نویسندگان نسل جدید را خوانده‌ایم. باید به این نکته‌ی ظریف توجه کرد که از نظر داوران این دوره، نویسندگان اعلام‌شده نه به طور مطلق بهترین نویسندگان نسل خود هستند و نه لزوماً تک تک آثارشان بهترین آثار این نسل. بلکه بر اساس برآیند نظر داوران، همان‌طور که از عنوان جایزه برمی‌آید، امیدهای ادبیات ایران هستند. به همین سبب بود که برخی از داوران محترم تنها دو یا سه نام را به عنوان امید ادبیات ایران معرفی کردند. از سوی دیگر، از میان ۱۸ نامزد این دوره، ۱۷ نفر حداقل یک رأی از داوران را به عنوان امید ادبیات ایران به خود اختصاص داده‌اند. این موارد ضمن آن‌که نشانگر گستردگی نظر و سلائق داوران محترم است، گونه‌گونی آثار نویسندگان را نیز نمایش می‌دهد.
با این حال بدون شک پنج نویسنده‌ای که در ادامه اعلام خواهند شد، اکثریت رأی داوران این دوره را به عنوان امید ادبیات ایران از آن خود کرده‌اند.
هیئت امنای اولین دوره‌ی جایزه‌ی ادبی چهل
فرشته احمدی، محمد حسینی، علی خدایی، بلقیس سلیمانی، محمدحسن شهسواری، ناهید طباطبایی
برگزیدگان نخستین دوره‌ی جایزه‌ی ادبی چهل
پوستر نخستین دوره‌ی جایزه‌ی چهل
مراسم پایانی جایزه‌ی ادبی «چهل» عصر شنبه ۱۱ اردیبهشت‌ماه در مکتب تهران برگزار شد. در این مراسم، تندیس نخستین جایزه‌ی «چهل» (به ترتیب حروف الفبا) به پیمان اسماعیلی، حامد اسماعیلیون، حامد حبیبی، محمد طلوعی و مهدی یزدانی‌خرم رسید و این نویسنده‌ها به عنوان «امیدهای ادبیات معاصر» معرفی شدند. در این جایزه، داستان‌نویسان ۳۵ تا ۴۰ سالهای که حداقل سه کتاب منتشر کرده‌اند داوری شده‌اند.
در نخستین دوره‌ی جایزه‌ی «چهل»، فرشته احمدی، کوروش اسدی، یونس تراکمه، محمد حسینی، علی خدایی، ابوتراب خسروی، بلقیس سلیمانی، محمدحسن شهسواری، ناهید طباطبایی، مجید قیصری، مدیا کاشیگر، محمد کشاورز، مهسا محب‌علی، محمد محمدعلی و جواد مجابی کار داوری نویسندگان بین ۳۵ تا ۴۰ ساله را برعهده داشتند.
در این دوره از جایزه، آرش آذرپناه، پیمان اسماعیلی، حامد اسماعیلیون، علی چنگیزی، حامد حبیبی، مریم حسینیان، فرزام شیرزادی، محمد طلوعی، اولدوز طوفانی، منصور علیمرادی، مرتضی کربلایی‌لو، شاهرخ گیوا، جواد ماه‌زاده، شیوا مقانلو، بهاءالدین مرشدی، مهدی یزدانی‌خرم، فرشته نوبخت و شهریار وقفی‌پور داوری شدند.