رضا شکراللهی: از سال ۸۸ گاهی روایتی شخصی از دیگران را عیناً در سایت خوابگرد بازنشر میکردم بدون دستکاری و ویرایش، با عنوان کلی «داستانِ بیویرایش». امروز بهتصادف از اینستاگرام یک عدد سلبریتی (مجری معروف تلویزیونی با خدا تا فالوئر) سردرآوردم که دیدم میتوان با بازنشرِ بیویرایش کامنتهای آن یک کلاس درس نگارش فارسی ترتیب داد. آنچه میخوانید، گزیدهای است از برخی کامنتهای بهزاد بلور که اسمش را میگذاریم ب، با امانتداری کامل در رسمالخط، و نیز غلطهای تایپی که چندان مهم نیست. وی پای عکسی از یک آویز زینتی (بلبلی در قفس) چنین نوشته بود: چون بلبل زیبا میخونه، در قفسِ.
و اینک شروع درس املا:
ـ با احترام به شما. در قفسه درستتره.
ب: اون خونده میشه قفسه =گنجه ، اینهنه پدر خودم و در آوردم که درست بنویس با زیر و زبر
ـ ولی خب قفسِ هم اشتباهه.
ـ در قفسه ه جای است یا هست نشسته مثل درسته به معنی درست است.
ب: چی میگین شماها! قفسه چیه! قفسِ یعنی قفس است من منظورم قفس بود ، ربطی به قفسه نداره ، قفس=زندان پرنده گان، بحث بی موردی داریم میکنیم. الان مردم عام بخصوص نسل جوان ماهواره بین کاملا خنجر مهلک رو به دستاورد فردوسی و زبان و فرهنگ ما داره میزنه ، به بدنرین شکلش ، با تغییر تدریجی و بی لزوم زبام روزمره و جایگزین کردن کلمات انگلیسی بجای کلمات کلیدی . من جلوش وابسادم و محال یک قدم عقب برم با اینکه سی و پنج سال پام و به ایران نذاشتم.
ب: نه اتفاقا کاملا برعکس میگی، ه در اصل تغییر یافته اَک هستش ، مثل سپیدک =سپیده ، اونجوری قفس ، قفسه خونده میشه ، یعنی گنجه ای با تاقچه، به ادبیات فردوسی که امروز روز نظاهر بهش هست ، مراجعه کنید. آخرین کلام اینکه ما نمیتونم ه که نشان صفت و ارتباط هست و مدتهاست در زبان خلاصه نویسی نوشتاری استفاده میشه رو برای جایگزینی فعل استفاده کنیم ، اینجوری اشنباه
ـ #هکسره اصلاً یه هشتگ معروفه و ربطی به خلاصهنویسی و محاوره نداره دقیقاً.
ـ استفاده از ِ کسره برای ساخت اضافه است. یعنی وقتی که میخوایم کلمهای رو به کلمه دیگه اضافه کنیم، «ه» هم چند کاربرد داره، یکیش برای نشون دادن تمایز بین معرفه و نکره است، و یکیش هم همین کاربردش به جای «است/هست».
ب: عزیزم شما کاملا داری غلط مینویسی و پافشاری سر این غلط مسطلح ، اشتباه ، به معلم ادبیات فارسی مراجعه کنید نه به نسل خودتون
از کامنتگذاران بههزار زبان اصرار و از بهزاد بلور بههزار کلهمعلق انکار:
ب: با پا فشاری و زور نمیتونین یک غلط مسطلح رو چون بین نسل خودتپن تایید شده به دستور زبان یا من تحمیل کنید.
ب: چون در جستجوی گوگل این ادعا تایید میشه یا در اینستگرام تکرار (توسط نسلی که فارسیرو به روش خودش تعبیر میکنه) دستور زبان فارسی عوض نمیشه و یا حرف شما نأیید. برید با دییران ادبیات و کسانیکه هنوز فارسی یادشونه ، مسورت کنید .
پ.ن:
۱ـ خود او بهرغم اینکه میگوید« آخرین کلام اینکه ما نمیتونم ه که نشان صفت و ارتباط هست و مدتهاست در زبان خلاصه نویسی نوشتاری استفاده میشه رو برای جایگزینی فعل استفاده کنیم»، در کامنتهایش دستکم بیست بار بهدرستی و ناخواسته بهجای «است» مینویسد «ه»: یادشونه، درسته، کافیه، دردناکه، اینه، چیه و…
۲ـ دربارهی هکسره این مطلب را بخوانید:
چکیدهی این یادداشت در شمارهی امروز روزنامهی اعتماد منتشر شده است.