خوابگرد

شجریان به کدام روایت؟

رضا شکراللهی: نماگهی (تیزر) مستند «شجریان؛ از سپیده تا فریاد» را دیدم. دور از عقل سلیم است قضاوت کردن هر اثری پیش از مطالعه یا تماشای آن، ولی احتیاط هم شرط عقل است. احتیاط در این‌که قرار است برای تماشای چه‌جور مستند و ساخته‌ی چه کس یا کسانی پول بدهم یا وقت بگذارم. کارگردانش کیست؟ مهدی طوسی. نمی‌شناسمش، فقط می‌دانم کار قبلی‌اش مستندی بوده درباره‌ی زندگی یک تازه‌مسلمان آلمانی و سفرش به کربلا، با تهیه‌کنندگی خبرگزاری تسنیم که مشهور است به اتصال به سپاه. چیز معلوم دیگر، نقش یاسر شیخی یگانه در مقام نویسنده‌ی مستند شجریان است. از او چه خوانده‌ام؟ یک پرونده با همین عنوانِ «شجریان؛ از سپیده تا فریاد» که مهرماه ۱۳۹۵ در همان خبرگزاری تسنیم منتشر شد. چه پرونده‌ای؟ گفت‌وگو با موسیقی‌دانانی چون حسین علیزاده و داریوش پیرنیاکان و حمیدرضا نوربخش.

بنا به اعتقادی که به قاعده‌ی تاریخی و سنتی «هیچ گربه‌ای محض رضای خدا موش نمی‌گیرد» دارم، کنجکاو شدم پرونده را با دقت تمام بخوانم. طرفه این‌که نیت پرونده‌سازان (شیخی یگانه و همکارش، مهدی طوسی، و خبرگزاری تسنیم) نه تنها پنهان نمانده بود که، در مقدمه و متن سؤالات، زیاده هم آشکار بود.

خلاصه‌اش این بود: محمدرضا شجریان خواننده‌ی خوب و نازنینی بود «اگر» در وقایع سال ۸۸ و ماجرای خس و خاشاک «موضع‌گیری سیاسی» نمی‌کرد و «نابلدانه» وارد این عرصه نمی‌شد، و در سایه ماندنش «به‌خاطر اشتباه خودش» بود و جمع کثیری از طرفدارانش «طرفدارنماها»یی هستند که «هیچ شناختی از آثار شجریان ندارند» و هم‌آنان «دشمنان اصلی» شجریان‌اند و دیگر تُرّهاتی از این دست.

حالا، با این شواهد، به نظر می‌رسد آقایان خبرگزاری تسنیمی، پرونده‌ی کذا درباره‌ی شجریان را کرده‌اند فیلم مستند، و آگهی و تیزر پخش کرده‌اند که فردا و پس‌فردا از طریق سایت‌های فروش فیلم آن را منتشر می‌کنند. خوش‌شان باشد. یادم افتاد به مستند «قائم‌مقام» که، با کلی سر و صدای تبلیغاتی و ادعای بی‌طرفی و بررسی همه‌جانبه‌ی زندگی زنده‌یاد منتظری، اکران و پخش شد و عاقبت از تلویزیون هم سردرآورد و بعد هم صدای مصاحبه‌شونده‌ها یکی‌یکی به‌اعتراض درآمد! بعید نیست این مستند یک روز یا شبی از تلویزیون هم پخش شود. از تلویزیونی که نیم‌ثانیه از صحنه‌های گل زدن قهرمان‌دختران فوتبالیست‌مان را نشان نمی‌دهد اما دعوت‌شان می‌کند به خندوانه و تعارف‌های مخاطب‌خرکن تکه‌وپاره می‌کند برایشان، هیچ بعید نیست. ولی احتیاط همیشه شرط عقل است!