دبیرخانه‌ی جایزه‌ی ادبی روزی روزگاری بر خود فرض می‌داند، اکنون که حدود هشت ماه (اردیبهشت ماه) از زمان مرسوم برپایی جایزه ادبی روزیروزگاری در سال ۱۳۸۸ گذشته است، دلایل عدم برگزاری آن تا این موقع سال و همچنین نتایج نهایی را به اطلاع علاقه‌مندان به ادبیات برساند. زیرا دبیرخانه جایزه چندی است از فراهم شدن شرایط، برای برپایی بدون پیش شرط و بدون سانسور این مراسم ناامید شده است و همچنین وظیفه خود می‌داند تا جایی که امکان دارد به طور شفاف، روند تعویق چندین باره مراسم این جایزه را به اطلاع عموم برساند.
شروع فعالیت سومین دوره این جایزه، مطابق برنامه هر ساله، از اوایل پاییز سال ۱۳۸۷ آغاز شد و داوری‌ها با این که رشته‌ها نسبت به دو دوره گذشته کثرت یافته بود مطابق زمان‌بندی انجام گرفت و دبیرخانه موفق شد نامزدهای نیمه‌نهایی و سپس نهایی چهار بخش رقابتی جایزه را از طریق رسانه‌های عمومی در اردیبهشت ماه سال ۱۳۸۸ و پیش از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران اعلام کند. همزمان با مشخص شدن نامزدهای تندیس، رای‌گیری برای تعیین برندگان تندیس نیز انجام شد و در همان زمان برگزیدگان چهار بخش جایزه مشخص شدند. پیش از آن نیز سه شخصیتی که جایزه قصد داشت به دلیل فعالیت‌هایشان در حوزه کتاب از آنها تقدیر کند نیز به رسانه‌ها معرفی شده بودند و همزمان نظرسنجی جایزه از نخبگان غیرنویسنده و همچنین کتابفروشان به انجام رسیده بود و برگزیدگان این بخش نیز مشخص شده بودند. به این ترتیب جایزه روزیروزگاری هر چند در سوگ یکی از اعضای هیات امناء خود و ستاره پرفروغ آسمان ادبیات ایران، رضا سیدحسینی نشسته بود اما آمادگی کامل برگزاری مراسم سومین دوره جایزه را داشت. اما در آن زمان ترجیح داد با یک تاخیر زمانی اندک در نیمه نخست خرداد مراسم را برگزار کند تا در این مدت، امکان حضور برگزیده بخش ادبیات داستانی غیر ایرانی را نیز در مراسم مهیا کند.
برگزیده این بخش در سال ۱۳۸۸ یکی از بزرگترین نویسندگان زنده امریکایی بود و حضور این نویسنده به بهانه این مناسبت در ایران می‌توانست به رونق ادبیات و همچنین معرفی ادبیات فارسی به جهانیان و گسترش روابط بین فرهنگی یاری رساند. پس از هماهنگی‌های لازم با مقامات مسئول، موافقت اولیه برای حضور این نویسنده در ایران گرفته شد و رایزنی با خود نویسنده نیز آغاز شد. در همین زمان مذاکراتی با یکی از فرهنگسراها برای برگزاری مراسم پایانی به عمل آمد که ابتدا به دلیل همزمانی با دهه فاطمیه و سپس همزمانی با تبلیغات انتخاباتی نامزدهای ریاست جمهوری، برنامه با وجود چاپ پوستر دو بار به تعویق افتاد.
پس از برگزاری انتخابات و اعتراض به نتایج آن، جایزه روزیروزگاری مانند دیگر فعالیت‌های فرهنگی، با تعویقی ناخواسته روبه‌رو شد و دبیرخانه جایزه اعلام کرد که این مراسم اگر جو سیاسی کشور اجازه دهد در اوایل پاییز برگزار خواهد شود. از اوایل مهرماه فعالیت جدی دبیرخانه برای برپایی مراسم شروع شد و در همین راستا با سالن خصوصی که سال ۱۳۸۷ جایزه در آن برگزار شده بود مذاکره‌هایی انجام گرفت و ۱۶ مهر به عنوان روز برگزاری مراسم تعیین شد. متاسفانه یک هفته مانده به تاریخ برپایی مراسم با اینکه کارت‌های دعوت برای ارسال آمده شده بود، به دلیل پلمپ شدن این سالن و مجموعه اقتصادی پیوسته به آن، مشخص شد که بار دیگر باید جایزه با تعویق روبه‌رو شود.
همزمان با اطلاع از این خبر، دبیرخانه فعالیت مجدد خود را برای گرفتن یک سالن متناسب برای برپایی مراسم آغاز کرد که با همکاری چند چهره فرهنگ دوست در سازمان فرهنگی و هنری شهرداری تهران، توانست اجازه برگزاری مراسم را در پردیس فرهنگی هنری شهید مختار سلیمانی در منطقه یافت‌آباد تهران بگیرد. با حمایت‌های این سازمان قرار شد مراسم به شکل عمومی برگزار شود در نتیجه چاپ دوباره پوستر‌ها و کارت دعوت جایزه آغاز شد و سازمان فرهنگی هنری نیز به چاپ بنر برای نصب در سطح شهر اقدام کرد و به این ترتیب خبر برپایی جایزه و نحوه برگزاری آن به طور گسترده در رسانه‌ها انعکاس یافت اما متاسفانه بار دیگر، جایزه روزیروزگاری، دو روز مانده به زمان برپایی مراسم، یعنی اول آبان‌ماه مجبور شد لغو این مراسم را به علت “پارهای مشکلات فنی” به اطلاع علاقه‌مندان به ادبیات برساند. “مشکلات فنی” که قرار بود تا اوایل دی‌ماه برطرف و امکان برگزاری این جایزه به صورتی رسمی و آزاد به وجود آید. اما به نظر می‌رسد این “مشکلات فنی” تاکنون مرتفع نشده و با توجه به شرایط حال حاضر کشور به این زودی‌ها نیز مرتفع نخواهد شد.
علی‌رغم پی‌گیری‌های مجدانه دبیرخانه جایزه، پس از لغو مراسم آبان‌ماه، هنوز هیچ پاسخ صریحی به درخواست دبیرخانه در جهت کسب اجازه برگزاری مراسم داده نشده است و به دلیل تاخیر بیش از حد، دبیرخانه ترجیح می‌دهد برگزیدگان تندیس‌ها را از این طریق اعلام کند. متاسفانه جایزه مجبور است برخلاف میل باطنی و اساس‌نامه خود، به دلیل عدم امکان برپایی مراسم، از اهدا لوح‌ها به نامزدهای تندیس صرف نظر کرده و تندیس‌ها را برای برندگان ارسال کند. همچنین این جایزه مجبور است لوح‌های تقدیر خود را از سه شخصیت فرهنگی برجسته یعنی رضا قیصریه، مشیت علایی و ابراهیم حقیقی برای آنان ارسال کند. پیش از این قرار بود در مراسم پایانی، همزمان با اهدا لوح‌ها به این سه چهره فرهنگی، به ترتیب حسن شهسواری، عنایت سمعی و بابک احمدی درباره یک عمر فعالیت آنها سخن بگویند.
اما برگزیدگان جایزه؛
هیات داوران جایزه ادبی روزیروزگاری در بخش مجموعه داستان از میان سه اثر؛ “آن‌جا که پنچرگیری‌ها تمام می‌شوند” نوشته حامد حبیبی، نشر ققنوس، “آویشن قشنگ نیست” اثر حامد اسماعیلیون، نشر ثالث و “برف و سمفونی ابری” نوشته پیمان اسماعیلی، نشر چشمه، مجموعه داستان “برف و سمفونی ابری” را شایسته دریافت تندیس این جایزه می‌داند.
هیات داوران جایزه ادبی روزیروزگاری در بخش ادبیات نمایشی از میان سه اثر؛ “پاتوغ اسماعیل‌آقا” نوشته حمید امجد، نشر نیلا، “شب‌های آوینیون” اثرکورش نریمانی، نشر قطره و “آسمان روزهای برفی” نوشته محمد چرمشیر، نمایشنامه “پاتوغ اسماعیل‌آقا” را شایسته دریافت تندیس این جایزه می‌داند.
هیات داوران جایزه ادبی روزیروزگاری در بخش رمان از میان سه اثر؛ “بیژن و منیژه” نوشته جعفر مدرس‌صادقی، نشر مرکز، “دو قدم این ور خط” اثر احمد پوری، نشر چشمه و “نگران‌نباش” نوشته مهسا محب‌علی، نشر چشمه، رمان “بیژن و منیژه” را شایسته دریافت تندیس این جایزه می‌داند.
هیات داوران جایزه ادبی روزیروزگاری در بخش اثر داستانی غیرایرانی از میان سه اثر؛ “سرود سلیمان” نوشته تونی موریسون ترجمه علی‌رضا جباری، نشر چشمه، “مثلا برادرم” نوشته اووه تیم ترجمه محمود حسینی‌زاد، نشر افق و “موسیقی شانس” اثر پل استر ترجمه خجسته کیهان، نشر افق، رمان “موسیقی شانس” اثر پل استر را شایسته دریافت تندیس این جایزه می‌داند.
برگزیدگان بخش نظرسنجی؛
نظرسنجی از نخبگان غیرنویسنده به دلیل پراکندگی شدید آراء و پاسخ‌گویی اندک این قشر هیچ برگزیده‌ای نداشت. اما در نظرسنجی از کتابفروشان دو کتاب با رای مساوی برگزیده شدند. این دو کتاب عبارت بودند از؛ “خاله بازی” نوشته بلقیس سلیمانی و “پری فراموشی” اثر فرشته احمدی که ناشر هر دو نیز نشر ققنوس است.
دبیرخانه‌ی جایزه‌ی ادبی روزی روزگاری امیدوار است پس از این، با تغییر دیدگاه دست‌اندرکاران و مسئولان فرهنگی کشور به جوایز ادبی، امکان برپایی این نوع مراسم و برنامه‌ها به راحتی فراهم باشد و سرمایه‌های مادی و معنوی، وقت گران‌بها و تلاش‌های فعالان ادبی جامعه با موانع بی‌دلیل بر باد نرود.
سعید طباطبایی
جانشین دبیر جایزه ادبی روزیروزگاری
دوم بهمن ماه ۱۳۸۸
پیوندها:
:: متن کامل نامه‌ی مدیا کاشیگر به پل استر
:: متن کامل ترجمه‌ی پیام پل استر به جایزه‌ی روزی روزگاری