خوابگرد

لینـک‌نـگاری [زبان و نگارش]

:: در سال‌های اخیر کاربرد نابه‌جای واژه‌های قبیح بعضا مد روز شده.
نه کلینت ایستوود گابریل گارسیا مارکز است و نه فیلم Million Dollar Baby (تازه‌ترین فیلم ایستوود)  Memoria de mis putas tristes (آخرین رمان مارکز). اگر از مناقشه در برگردان پارسی نام فیلم Million Dollar Baby  هم بگذریم و نتوانیم به عبارت یک‌سانی برسیم، درباره‌ی نام آخرین رمان مارکز به‌نظرم دقت بیش‌تری باید کرد؛ هرچند با توجه به داستان این رمان، حالاحالاها از انتشارش در ایران خبری نخواهد بود! رضا علامه‌زاده عبارت «خاطره‌ی فاحشه‌های غمگین من» را برای برگردان پارسی نام رمان مارکز برگزید. در جایی دیگر ـ و در معرفی رمان ـ از عبارت «به یاد آن جنده‌ی غمگین» استفاده شد. نویسنده‌ی وبلاگ دریاروندگان نیز که رمان را خوانده، درباره‌ی این تفاوت آشکار در برگردان نام رمان یادداشتی نوشته و با مقایسه‌ی برگردان انگلیسی و آلمانی آن و درنگ روی حساسیت ترجمه‌ی نام آثار ادبی و هنری و نیز با توجه به مضمون اثر نتیجه گرفته که مقصود مارکز از واژه‌ی puta  خشن‌ترین، مردانه‌ترین و ارزشگذارانه‌ترین واژه برای  نام‌بردن از فاحشه‌ها نیست. نکته‌ی جالب‌تر یادداشت او درنگ روی دلیل چنین رویکردی در ترجمه است: «استفاده از اصطلاح جنده در این ترجمه امری نیست که از روی سهو اتفاق افتاده باشد و از روش آگاهانه‌ای که مد روز است پیروی می‌کند. دلیل این امر بخشی به‌خاطر مبارزه با…» [+]