توضیح ضروری
اگر غلطنامه‌های پیشین را پیگیری نکرده‌اید و نخوانده‌اید، لطفا یا از خیر خواندن این شماره هم بگذرید و یا اول بروید سراغ آن‌ها، بخوانیدشان و بعد اگر بازهم حوصله داشتید و موضوع برایتان هم‌چنان مهم بود، بیایید سراغ این شماره. [لینک غلطنامه‌های پیشین و موارد به‌دردبخور دیگر، پایین همین یادداشت ثبت شده.] رعایت موارد این غلطنامه‌ها به‌نظر خودِ من از واجب‌ترین واجب‌هاست اولا برای کسانی که وبلاگ‌نویس‌اند و دوم برای مدیران سایت‌ها و سوم برای هر کاربر اینترنت و استفاده‌کننده از کامپیوتر. اگر این اهمیت را قبول ندارید، همین الآن خوابگرد را close کنید لطفا!
غلطنامه [۵]
کلمه‌ی «کتاب» را عینا از داخل گیومه copy کنید و آن را در بخش «جستجو»ی همین وبلاگ paste کنید، فرمان جستجو بدهید و نتیجه را ببینید. حالا همین کلمه را این‌بار از داخل این گیومه: «کتاب» copy و paste کنید و دوباره فرمان جستجو بدهید. حالا نتیجه را با نتیجه‌ی قبلی مقایسه کنید. می‌بینید که باهم فرق دارند. چرا؟
خیلی از ما بدون این که بدانیم، از کاراکترهای زبان عربی در کامپیوتر به‌جای کاراکترهای زبان فارسی استفاده می‌کنیم. تا جایی که من می‌دانم، تعداد این کاراکترها پنج تاست؛ دو حرف و سه عدد: «ک»، «ی»، «۴»، «۵» و «۶». تا پیش از ویندوز Me این امکان برای ما وجود نداشت که از کاراکترهای اختصاصی فارسی به‌طور کامل استفاده کنیم، ولی از بعد از آن این امکان وجود دارد که مهم‌ترین و دردسرسازترینش همان «ی» است. [متن کامل]
فرق این چند کاراکتر میان زبان عربی و فارسی چیست؟
:: حرف کاف در فارسی این است: «ک»، ولی در عربی: «ک». البته هر دوی این‌ها وقتی میان کلمه‌ای می‌نشینند، شکل یکسانی پیدا می‌کنند؛ ولی این به معنای این نیست که هویت مستقل خود را از دست بدهند. بلکه «ک» فارسی هم‌چنان فارسی خواهد بود و «ک» عربی هم‌چنان عربی خواهد ماند. اما اگر در پایان کلمه‌ای قرار بگیرند، قیافه‌شان را خیلی راحت می‌شود از هم تشخیص داد.
:: حرف ی در فارسی این است: «ی»، ولی در عربی: «ی». [دو نقطه را که زیرش می‌بینید.] در واقع حرف «ی» در فارسی دوتاست؛ «ی» وسط و «ی» آخر. اگر دقت کرده باشید، متوجه می‌شوید که در خیلی از وبلاگ‌ها و وب‌سایت‌ها از «ی» عربی به‌جای «ی» فارسی استفاده می‌کنند. برای همین بیش‌تر کلماتی که به «ی» ختم می‌شوند را با «ی» دونقطه‌دار می‌بینید. برای نمونه سری به سایت ایسنا بزنید. از این طرف، بعضی از آن‌ها هم که از ویندوزهایی مثل XP و ۲۰۰۰ استفاده می‌کنند، بدون توجه، همان «ی» فارسی آخر را در میان کلمه می‌نشانند و چون خودشان آن را درست می‌بینند، فکر می‌کنند دیگران هم مشکلی ندارند. در حالی که آن‌ها که از ویندوزهای پایین‌تر استفاده می‌کنند، «ی» وسط را جداگانه و تقریبا به این شکل می‌بینند: «این». پس باید حواس مان جمع باشد که به‌رغم میل‌مان هم که شده، «ی» آخر را در فارسی یک حرف کاملا مستقل ار «ی» وسط بدانیم.
:: در سه عدد ۴ ـ ۵ ـ ۶ هم این اختلاط به‌وجود آمده و کم‌تر به آن دقت می‌کنیم. خیلی‌ها برای این اعداد، از نمونه‌ی عربیاش استفاده می‌کنند که به این شکل‌اند: ۴ ـ ۵ ـ ۶. اگر مقایسه کنید، می‌بینید که کاراکترهای فارسی این سه عدد، با همتاهای عربی‌شان فرق می‌کند. در این مورد خاص باز هم آن برنامه‌ی TrayLayout این امکان را به شما می‌دهد که از کلیدهای اعداد ردیف بالای کیبوردتان برای تایپ اعداد فارسی استفاده کنید.
خب که چی؟
اطلاع‌داشتن از وضعیت این پنج کاراکتر و تفاوت‌شان با نمونه‌های عربیاش، به ما کمک می‌کند که هنگام «جستجو» در هر وبلاگ و یا سایتی، بهتر و درست‌‌تر به نتیجه برسیم. توجه داشته باشید که کامپیتر با همه‌ی خوبی‌اش، نهایتا یک موجود زبان‌نفهم است که برای هر چیزی یک تعریفی دارد. نه ریخت و قیافه‌ی مشترک را تشخیص می‌دهد و نه حتا از دوتا نقطه‌ی ناقابل می‌گذرد. [من خودم در این وبلاگ عامدانه تلاش می‌کنم اسم‌های خاصی را که مثلا به حرف «ی» ختم می‌شوند، به هر دو صورت ثبت کنم تا جستجوکننده دچار سردرگمی نشود.] از طرف دیگر دانستن این تفاوت انگیزه‌ای می‌شود برای ما که با استفاده‌ی همیشگی از نمونه‌های فارسی این کاراکترها، به مرور زمان کمک کنیم به یکدست شدن نگارش فارسی در وب که قطعا نتیجه‌های مهمی در پی خواهد داشت. البته توضیح در این‌باره زیاد است و منظور من بیش‌تر طرح موضوع بود و این که دستِ‌کم شاخک‌های ذهن شما را نسبت به این موضوع حساس کنم. امیدوارم خودتان موضوع را پی بگیرید و خصوصا این که در ویندوزهای خودتان چه‌طور باید این کاراکترها را پیدا کنید تا هم شما آسوده باشید و هم خوانندگان وبلاگ و یا سایت شما.
پیوندها
:: [غلط ـــــ نامه ۱ / «نیم‌فاصله»، «می» مضارع و «ها» جمع]
:: [غلط ـــــ نامه ۲ / نقطه‌گذاری و فاصله‌ها]
:: [غلط ـــــ نامه ۳ / «را» مفعولی و «به» اضافه]
:: [غلط ـــــ نامه ۴ / کالبدشکافی یک نوشته‌ی پرغلط]
:: [چرا نیم‌فاصله؟ / از وبلاگ پادساعتگرد]
:: [دانلود برنامه‌ی TrayLayout]