خوابگرد

معرفی کتاب سال؛ مستقل یا زیر نفوذ انجمن قلم؟

تیراژ رمان و شعر معاصر در ایران بسیار پایین است، مردم اصلا نمی دانند نویسندگان شان چه کسانی هستند چه برسد به این که از آثار آن ها تاثیر هم بگیرند و هزار تا سرکوفت دیگر…! اما تا حالاکه ۱۹ دوره معرفی کتاب سال در این کشور برگزار شده در هیچ کدام از این دوره ها، وزارت ارشاد نخواسته و در چند سال اخیر هم جرات نکرده که در حوزه ی رمان و شعر معاصر هم کتاب سال معرفی کند. امسال اما گویا قرار است رمان و شعر معاصر هم جزو کتاب ها به حساب بیایند! این که می گویم “گویا” به خاطر گزارش معاونت فرهنگی وزارت ارشاد است که در گزارشش از عبارت “احتمالا” استفاده کرده، لابد برای این که در این چند روز باقی مانده تا روز معرفی، بازخوردهای خبر را دریافت کنند. کمیته ی معرفی کتابِ سال همیشه متاثر از نفوذ انجمن قلمی ها (رهگذر و دوستانش) در حاکمیت، از معرفی کتاب سال در حوزه ی رمان و شعر معاصر طفره رفته و در دو سال گذشته هم که خواست این کار را انجام دهد، روز آخر یکهو بنا شد از آثار ِ معرفی شده توسط داوران فقط تقدیر شود، همین. پارسال این اتفاق برای “خسرو حمزوی” افتاد با رمان بسیار زیبای “شهری که زیر درختان سدر مرد”. بیچاره پیرمرد از طرف آقایان متهم به تمسخر رهبر فقید ایران در رمانش شد و وقتی هم که منتقدان مطبوعات این رمان را بهترین رمان سال معرفی کردند، حتما یادتان هست که رهگذر چگونه به آن ها حمله کرد! به هرحال امسال اگر بگذارند، این اتفاق برای اولین بار خواهد افتاد و با توجه به ایرادی که به زمانِ انتشار رمان “همنوایی شبانه ی ارکستر چوب ها” گرفته اند و آن را مربوط به سال ۸۱ می دانند، به احتمال زیاد “زویا پیرزاد” نویسنده ی “چراغ ها را من خاموش می کنم” برنده ی این جایزه خواهد بود. هرچند رمان پیرزاد واقعا رمان زیبا و شایسته ای ست ولی به اندازه ی رمان حمزوی و یا آثار سال های قبل حساسیت برانگیز نیست؛ با این حال اگر ۱۵ بهمن ماه دیدید به جای معرفی به عنوان کتاب سال، قرار تقدیر از این کتاب را در هفته ی کتاب گذاشتند، بدانید که هنوز انجمن قلمی ها نفوذشان در حاکمیت بیش تر از رییس جمهور کشور است! دو سال پیش هم که این بلا بر سر “سناپور” آمد و رمان “نیمه ی غایب” علی رغم انتخاب داوران، نه در مراسم کتاب سال که در هفته ی کتاب صرفا مورد تقدیر قرار گرفت، او گفت بهتر است که دولتی ها کلا دست از سر نویسندگان ادبیات بردارند و راحت شان بگذارند. آیا شما با نظر او موافق نیستید؟