هومن عباسپور: هجدهم شهریور استاد دکتر جلال خالقی مطلق، برجسته‌ترین شاهنامه‌شناس جهان، هشتادساله شد. پژوهشگری که خود آغازگر کارِ خود بود و ادامه‌ی هیچ‌کس نبود. در غربت، یکّه و تنها، بدون برخورداری از حمایتِ نهادها، بیش از چهل سال عمر صرف تصحیح شاهنامه کرد. خالقی انسانی است باوقار، نیکوکار، باشرف، باذوق، صمیمی، معلم، نقدپذیر، خوش‌بیان، خوش‌مشرب، با طنزی سنجیده و دل‌نشین.
اِشراف او بر شاهنامه و ادبیات حماسی بی‌نظیر و بر ادبیات فارسی کم‌نظیر است. شاهنامه‌پژوهی به دو مرحله‌ی پیش از جلال خالقی مطلق و پس از او تقسیم می‌شود. با تصحیح و پژوهش‌های او بود که نسل تازه‌ای از شاهنامه‌پژوهان بالیدند و امروز شاهنامه‌پژوهی خود تخصصی مستقل شده است. به همین سبب است که بعد از جلال خالقی مطلق دیگر کسی نمی‌تواند به‌راحتی درباره‌ی شاهنامه سخن بگوید.
مقاله‌های او در معرفی نسخه‌های شاهنامه گنجینه‌ای است از نکته‌های متن‌شناختی، و معرفی صورت‌های کهن واژگان و نام‌ها و آوردنِ آن‌ها در شاهنامه‌ی خودش گامی بود نرفته و دانشی بود مغفول.
زمانی شاهنامه‌های نامعتبر یا کم‌اعتبارِ بروخیم و مول و مسکو یگانه زمینه‌ی درک ما از شاهنامه بود، ولی دیگر سال‌هاست شاهنامه‌ی جلال خالقی مطلق جایگاه شایسته‌ی خود را میان جامعه‌ی فرهنگی یافته و در میان کتاب‌خوانان بهترین و سالم‌ترین شاهنامه شناخته می‌شود.
خالقی حدود پنجاه سال است که در آلمان سکونت دارد و فقط در سال‌های اخیر گهگاه به ایران می‌آید و چند روزی می‌مانَد. ما نیز هربار افتخار داشته‌ایم که در این فرصت‌های اندک از حضورش بهره ببریم و نشست‌هایی برای شنیدن سخنانش برگزار کنیم. استاد، با وجود دوری از وطن، از اخبار فرهنگی در ایران آگاه است و ازجمله اینکه از مشوقان تأسیس «انجمن صنفی ویراستاران» و، پس از تأسیس، خود اولین عضو آن بود.
تولد استاد جلال خالقی مطلق را تبریک می‌گوییم و وجود نازنینش را قدر می‌دانیم. آرزو می‌کنیم عمر و سلامت و سایه‌اش مستدام باشد تا همچنان از نوشته‌های بی‌نظیر او بیاموزیم.
عکس از هومن عباسپور