فرناز سیفی: در سال ۲۰۱۶، شمار افرادی که به عضویت کتابخانههای عمومی استانبول درآمدند، کمی بیش از ۲۴درصد رشد داشته است. مردم استانبول، خسته و وحشتزده و نگران و ناامید از آوار کودتا، بگیر و ببند، ترور و خشونت، دیکتاتوری و ظلم و عربدهها، به کنج خلوت و امن کتابخانهها و کتاب پناه بردند. لابهلای سطور کتابها، دنبال مأمن، دمی آرامش و خیال، مرهمی موقتی و جوابیاند برای سیل نگرانیها که پس کلهشان رژه میرود.
بعضی کتابخانههای قدیمی غبارروبی شدند و دوباره رونق گرفتند. جالب اینجاست که هزینهی تعمیرات و بازسازی بسیاری از کتابخانههای قدیمی و پررونق استانبول را بانکها تأمین میکنند. بانکها در ترکیه نقش «منجی فرهنگی» پیدا کردهاند و حیات بعضی از بهترین نهادهای فرهنگی امروز استانبول مدیون حمایت دستودلبازانهی بانکهاست.
یکی از این بانکها (یاپی کردی بانک) ناشر برخی از آثار معروف ادبیات ترکیه است (از جمله آثار اورهان پاموک) و هزینهی ترجمهی آثار ایشیگورو یا ایان مکایون به زبان ترکی را تأمین میکند. وقتی پاموک نوبل ادبیات را برد، در تمام دستگاههای خودپرداز بهجای تبلیغِ «بیایید از ما وام بگیرید، خانه بخرید و ماشین بخرید و حساب پسانداز برای بچهتان بازکنید»، تبلیغ کتاب تازهی پاموک را گذاشته بود. به هرکه میرفت چندلیری از دستگاه خودپرداز بگیرد، یادآوری میکرد که رمان تازهی برندهی نوبل ادبیاتمان منتشر شده است. کتاب را تهیه کردی؟ خواندی؟
چکیدهای از گزارش BLARB که متن کامل آن را (بهانگلیسی) میتوانید در این لینک بخوانید.