آشویتس خصوصی من به زنان ایران تقدیم شده است
حسن همایون: آشویتس خصوصی من تلاشی برای تلاقیِ زیست شخصی و خصوصیِ منِ شاعر با مسائل عمومی و فراگیر است. کوششی است برای این که روایت رنج‌ها در نق و ناله متوقف نشود و به مسائل عمومی آدمی گره بخورد. آشویتس خصوصی من بازتابی است از اندوه عشق.
این کتاب در سه فصل تدوین شده است:
۱ـ فصل «شکنجه‌شده‌ها»
۲ـ فصل «عاشقانه‌های ناتمام برای آنا»
۳ـ و فصل «خرده‌روایت‌هایی از هراس و انزوا»
عنوان‌های فصل‌ها قراردادی است و الزاماً به این معنا نیست که فصل دومِ اثر روایتی صرفاً عاشقانه است و دیگر فصل‌ها نه. زیرا به اعتقاد منِ نویسنده، دوگانه‌ی شعرهای اجتماعی و شعرهای عاشقانه، که در فضای ادبیات ما رایج شده، آدرس غلط دادن به مخاطب است و این دوگانه‌ی مُضحک ریشه در نقدهای ذوقی دارد. بر این اساس، شعرهای فصل «شکنجه‌شده‌ها» همان‌قدر عاشقانه است که اجتماعی است و شعرهای فصل «عاشقانه‌های ناتمام برای آنا» همان‌قدر سیاسی است که شعرهای فصل «خرده‌روایت‌هایی از هراس و انزوا».
شعرهای «قبرستان در مه»، «آشویتس خصوصیِ من»، «سلول انفرادی خاورمیانه»، «هراس اپیزودیک»، «قانون جنگل»، «دیالوگ»، « سربازهای کاغذی»، «زخم‌ها و سنگ‌ها»، «سه‌شنبه‌ی سیاه»، «صدایِ مشکوک به جهان»، «میان تاریکیِ آب‌ها و سنگ‌ها»، «فال خون»، «کاغذهای خون‌آلود» و «بازپرس ویژه‌ی قتل» برخی از عناوین شعرهای فصل نخست است.
هم‌چنین در فصل «عاشقانه‌هایی ناتمام برای آنا»، شعرهایی چون «جاده‌ی سرد و برفی»، «ابدیت و یک روز»، «شب‌های روشن»، «یک در میان»، «روایت اپیزودیک مردی عاشق به یک بندر»، «از منظومه‌ی عاشقانه‌هایی ناتمام»، «خون و عشق»، «استحاله‌ی مرگ»، «ابزورد»، «خزان بی‌پایان زن»، «کابوس‌های بیداری»، «داخائو»، «کابوس بی‌پایان از هر کجا آغاز می‌شد فرق نمی‌کرد» ارائه شده است.
و در فصل سوم این مجموعه با عنوان «خرده‌روایت‌هایی از هراس و انزوا» نیز شعرهای «خاطرات انهدام»، «خرده‌روایت زندان»، «خرده‌روایت‌هایی منثور از یک زن محزون در ده به علاوه‌ی هفت»، «اپیزود»، «خرده‌روایت‌هایی از حکومت نظامی» و… ارائه شده است.
آدرنو می‌گوید: «بعد از آشویتس شعر گفتن بدویّت و بربریّت است.» این گفته ناظر بر این است که «آشویتس» دیگر نباید تکرار شود و نه تنها آدرنو بلکه عموم متفکران و روشنفکران قرن بیستم، که انتظار داشتند «آشویتس» دیگر تکرار نشود، در اشتباهی بزرگ بودند. آشویتس در روزگار جنگ دوم جهانی تمام نشد و پس از آن در روزگار جنگ سرد و جهان درگیر دعوا بر سر غنائم جنگ و رقابت بر سر شکل دادن خاورمیانه‌ی جدید و سهم‌خواهی از این خطه‌ی خون‌خیز و دین‌خیز جهان، آشویتس هر بار به نحوی بازتولید شد و این توحّش و گسست در مدنیّت با فاجعه‌ی غم‌انگیز سوریه عملاً به اوج رسیده است.
نگاه کتاب آشویتس خصوصی من به این فجایع بی‌پایان است، بدون اینکه بخواهد نامی ببرد از سوریه و دمشق و حلب و بغداد و کابل و بیروت و بیت المقدس و تهران و آنکارا و… آشویتس خصوصی من تلاشی است برای خلق شعرهایی که عام و خاص را مقبول افتد، تا نظر صاحب‌نظران و مخاطبان و منتقدان چه باشد.
مجموعه‌ای از بیش از صد قطعه شعر عموماً بلند که نشر چشمه آن را در ۱۷۲ صفحه به قیمت چهارده هزار تومن منتشر کرده است.
و اینک، شعری از این کتاب را بخوانید:
شعر سرانجام
…و سرانجام او به من بازخواهد گشت
نه به انبوهی از یاد‌ها و خاطر‌ه‌ها از سال‌ها زندگی مشترک
با کلتی کمری
یا تبری دسته‌چوبی
بسته به اینکه چگونه بخواهد بمیرد
با اصابت مَرمیّ در میان پیشانی‌اش
یا فرو آمدن تبر بر فرق سرش
من اما انتقام نخواهم گرفت
پیش می‌روم محکم بغلش می‌کنم می‌بوسمش
و می‌گویم:
اکنون که بازگشتی، زندگی کن، نمیر!
برای معرفی کتاب خود، به صورت رپرتاژ در سایت خوابگرد و کانال آن، این‌جا را ببینید.
بدون نظر