رضا شکراللهی: دیروز روز مسابقه‌ی برخی روزنامه‌نگاران بود برای ارسال و انتشار خبر تغییر نام خیابان نفت به خیابان دکتر مصدق. خبری که خیلی‌ها را خوشحال کرد و خیلی‌ها را هم ناراحت.
خوشحالان که معلوم است چه کسانی بودند؛ بخشی از مردمی که نزدیک چهل سال است کمترین توقع‌شان از شهرداری یا شورای شهرشان همین بوده است. ناراحتان هم دو دسته بودند. یک دسته همان اقلیتی که کلاً با هرچه به ملیت و ایرانیت ربط دارد، از جمله مصدق، مشکل گوارشی دارند و قابل هضم نیست برای معده‌های مبارک‌شان. دسته‌ی دیگر هم بخش دیگری از همان مردمِ چهل‌سال‌منتظر بودند که احساس کردند شورای شهری‌ها دورشان زده‌اند و به‌جای مثلاً همان خیابان پررفت‌و‌آمد کارگر شمالی، که پیشنهاد اولیه‌ی خود شورا بود، خیابان کم‌اهمیت و سوت‌وکور نفت را به نام مصدق کرده‌اند. یک‌جور موش زاییدن کوه!
می‌پرسید ربط این‌ها به من و مزخرفات فارسی چیست؟ ربطش به تیتر خبری است که برخی روزنامه‌نگاران نوشتند و منتشر کردند: «خیابان نفت شمالی و جنوبی به نام دکتر مصدق تغییر نام پیدا کرد.» مانده‌ام کدام‌یک از همین دوستان وقتی می‌خواهند همین خبر را شفاهی بگویند از عبارت «تغییر نام پیدا کردن» استفاده می‌کنند که موقع نوشتن یکهو دست‌شان روی کیبورد می‌افتد توی دست‌انداز و بکسوات می‌کنند و شروع می‌کنند به پیچاندن کلام و بدنویسی.
چندین سال برخی ادیبان توی سرشان زدند که چرا به جای «وارد شدن» و «دخالت کردن» می‌گویید «ورود کردن». خب زورشان نرسید. مقامات و خبرنگاران دست‌به‌دست هم آن‌قدر گفتند و نوشتند «ورود کردن» تا این عبارت جایگاه خاصی در ادبیات رسانه‌ای پیدا کرد. ولی داستان به همین‌جا ختم نشد. اغلب بسیار اهل تعارف‌ایم و خیال می‌کنیم باید هر چیز ساده‌ای را هزارجور ورق و زرورق، البته از نوع غیرمخدر، بپیچیم تا جدی‌ترمان بگیرند. برای همین کم‌کم عبارت «ورود پیدا کردن» هم خلق شد. این‌روزها کم نمی‌شنویم و نمی‌خوانیم که مثلاً دادستانی به فلان موضوع ساده‌ی بی‌اهمیت «ورود پیدا کرده است».
حالا حکایت همین «تغییر نام پیدا کردن» است. ببینید اگر این عبارت‌ها و جمله‌ها را به جای آن «تغییر نام پیدا کردن» بگذاریم، ایرادی دارد؟
ـ نام دکتر مصدق بر خیابان نفت تهران
ـ تغییر نام خیابان نفت به خیابان دکتر مصدق
ـ نام خیابان نفت به خیابان دکتر مصدق تغییر کرد.
ـ خیابان نفت، با تصویب شورای شهر تهران، خیابان مصدق نامیده شد.
ـ خیابان نفت، با تصویب شورای شهر، خیابان دکتر مصدق نام گرفت.
امیدوارم سردبیران و ویراستاران رسانه‌ها به این موضوع، اندکی «دخول پیدا کنند!»
این یادداشت با کمی حذف و تعدیل در روزنامه‌ی اعتماد منتشر شده است.
۱ نظر
درباره‌ی «ورود کردن» فقط این نکته را در نظر بگیریم که این عزیزانِ بالادستی واقعاً به معنی تمام «ورود» می‌کنند. می‌خواهم بگویم «دخالت کردن» و «وارد شدن» در بسیاری موارد از انعکاس عٌمْقِ قضیه عاجز هستند. احتمالاً این ترکیب غریب برای حوزه‌هایی که خودشان مطرح می‌کنند خیلی هم نامربوط نباشد… ;))