به باور یووال نوح هراری، نویسنده و مورخ اسرائیلی، بی‌صاحب شدن دنیا در نتیجه‌ی سیاست‌های عوام‌گرایانه‌ی رهبران کشورها، در عالم‌گیر شدن بحران‌هایی مانند ویروس کرونا نقش دارد.
نوح هراری معتقد است که علم سرانجام راه خود را در غلبه بر این نوع بحران‌ها خواهد یافت؛ اما اگر پایه‌های اساسی زندگی بشر تقویت نشود، پس از کرونا بحران‌های سخت‌تری بشر را تهدید خواهد کرد.
نوح هراری می‌گوید، هر فرد محرومی در فقیرنشین‌ترین محله‌های تهران هم که به درمان و زندگی آبرومندانه دسترسی ندارد، بر سرنوشت تک‌تک انسان‌ها در جای‌جای جهان اثر دارد.
بنابراین تأکید دنیا باید بر تلاش برای زدودن فقر و محرومیت، به‌ویژه فراگیرشدن و تقویت سیستم درمان و بهداشت، در کل جامعه‌ی بشری باشد.
یووال نواح هراری این‌روزها در مقاله‌ای که در نشریه‌ی تایم منتشر کرد و نیز در مصاحبه با کریستین امانپور در شبکه سی‌ان‌ان و همچنین در گفت‌وگو با برنامه‌ی «واقعیت» در شبکه‌ی دوم تلویزیون اسرائیل تأکید کرد که در مبارزه با کرونا، بشریت با فقدان رهبری روبه‌روست و تنها راه غلبه بر بحران‌های مشابه، لزوم حل واقعی آلام مردم جهان است؛ حال آن که بسیاری از سیاستمداران، حتا در اوج بحران کرونا، در اندیشه‌ی کنترل بیشتر ملت‌ها هستند.
نوح هراری ۴۴ ساله که زاده‌ی اسرائیل است و تحصیلکرده‌ی آکسفورد، نویسنده‌ی کتاب‌های پرفروش «انسان خردمند؛ تاریخ مختصر بشر»، «انسان خداگونه؛ تاریخ مختصر فردا»، «۲۱ درس برای قرن ۲۱» و مقاله‌های اندیشمندانه‌ای مانند «خدا نمرده، برکنار شده» و «حقیقت سکولار» است.
شماری از کتاب‌های مهم نوح هراری به ۵۰ زبان دنیا از جمله فارسی ترجمه شده و دیدگاه‌هایش درباره‌ی تفکر «انسان خداگونه»، او را به یکی از بانفوذترین اندیشمندان معاصر مبدل کرده است.
یووال نواح هراری عملکرد سیاستمدارانی را که بر کشور خود متمرکز شده‌اند، در تشکیل ندادن رهبری مؤثر و واحد جهانی برای جلوگیری از مبدل شدن بحران کرونا به ابعاد کنونی آن، و اصولاً در بی‌اثر شدن یا تضعیف نهادهای بین‌المللی در رویارویی با بحران‌های بشری، سهیم می‌داند.
نوح هراری می‌گوید، معضل بزرگی که او شناسایی کرده این است که دنیا مانند خانواده‌ای رهاشده است که در آن فرد بالغ مسئولی وجود ندارد یا بزرگ‌ترِ خانواده از خود سلب مسئولیت کرده است.
نوح هراری همچنین می‌گوید، در برخی مسائل دیگرِ دنیا که ممکن بود به اندازه‌ی ویروس کرونا به جهان ضربه بزند، مانند بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸، آمریکا الگوی جهانی بود، «اما در سال ۲۰۱۶، آمریکا آمد و گفت من “استعفا می‌دهم”، من دیگر دوستی در دنیا ندارم، تنها منافع من، “اول، من”».
نوح هراری معتقد است، رهبران بسیاری در سال‌های گذشته اعتماد مردم به علم و نهادهای محلی و رسانه‌ها را که در این نوع بحران‌ها باید ملاک عمل و تکیه‌گاه باشند، متزلزل کردند؛ اما نور امید در این وضعیت این است که در مقاطع بحرانی، انسان‌ها و حتا همین رهبران، آمادگی بیشتری برای تغییر رویه دارند، و سرعت عمل و بازگرداندن اعتماد مردمی چیزی است که باید در حال حاضر از آنها توقع داشت.
نوح هراری در مورد تصمیم دولت اسرائیل برای استفاده از سازمان امنیت خود در ردگیری بیماران کرونایی و یا سیاست شدیدی که چین و کشورهای دیگر در این ماجرا پیش گرفته‌اند، می‌گوید که برخی افراد که چنین رفتاری را در دموکراسی‌ها غیرممکن می‌دانستند، حال خودشان نیز مردد شده‌اند که شاید به خاطر این ویروس بتوان این نحوه‌ی کنترل را پذیرفت.
اما این نگرانی مطرح است که فردا نیز رهبری بیاید و دستنبد بیومتریک به دست شهروندان کشورش ببندد و واکنش و احساسات مثبت و منفی آنها را هنگام شنیدن سخنرانی «رهبر معظم» بسنجد.
نوح هراری می‌گوید، به نظر می‌رسد دنیا در ماجرای ویروس کرونا «با یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای تاریخ معاصر خود روبه‌روست. حتا مادربزرگ ۹۸ ساله‌ی من که جنگ جهانی را دیده، تجربه‌ی مشابه ویروس کرونا را ندارد. تا پیش از این، من تاریخ را از لابه‌لای اوراق می‌خواندم، اما اکنون خودم با آن روبه‌رو هستم. این امر وحشت مرا می‌افزاید. سخن از رویدادی است که پیامدهای اقتصادی، سیاسی و فرهنگی شگرفی دارد. این عواقب تا سال‌های طولانی، حتا بعد از سپری شدن خود ویروس، بر زندگی بشر اثرگذار خواهد بود».
نوح هراری معتقد است که در مقایسه با پدیده‌های مشابه در تاریخ بشر، کرونا در شرایطی دامن‌گیر نسل معاصر شده که علم و جهان آماده‌تر از گذشته است. اما مهم‌تر از ضرباتی که ویروس وارد کرده، از این پس، نحوه‌ی عملکرد و همکاری بشریت با یکدیگر اهمیت دارد، نه خود ویروس.
آن‌‌چه می‌تواند ویروس را به یک فاجعه جهانی بزرگ‌تر تبدیل کند این پرسش است که آیا این بحران، دشمنی میان انسان‌ها و کشورها و همکاری نکردن‌شان با هم را بیشتر خواهد کرد یا نه؟
آن‌چنان‌که یووال نوح هراری می‌گوید، انزوای کشورها و بسته شدن مرزهایشان که این روزها در اکثر کشورهای دنیا شاهد هستیم، الزاماً به مفهوم عدم همکاری بین آنها نیست؛ مهم مبادله‌ی اطلاعات و داده‌های مشترک علمی است. نکته‌ی مثبتی که یک پزشک در میلان ایتالیا در رسیدگی به بیماران کرونا کشف کند، بسیار زود در نجات انسانی دیگر در جایی دیگر از دنیا مؤثر خواهد بود. نکاتی که چین و کره جنوبی در ماه‌های گذشته در ضمن دست‌وپنجه نرم کردن با این ویروس آموخته‌اند، اکنون در اسپانیا و آمریکا و هرجای دیگری سرمشق است.
یووال نوح هراری معتقد است، در مسابقه‌ی انسان با ویروس، پیش از آن‌که کرونا خطرناک‌تر شود، علم و دانشمندان برنده خواهند بود؛ اما این امر مشروط است به همبستگی بشریت و وجود رهبران خردورز و دوراندیش.
نوح هراری می‌گوید، مطمئناً کرونا نسل بشر را منقرض نخواهد کرد؛ اما اگر در نتیجه‌ی بحران کرونا سیستم‌هایی تقویت شوند که با بستن دستبند بیومتریک و راه‌های دیگر شهروندان را ۲۴ ساعت شبانه‌روز تعقیب کنند و دنیایی داشته باشیم که کشورها دیگر به هم اعتماد نکنند و تجارت جهانی نیز فرو بپاشد، درست است که اکثر مردم باز هم زنده خواهند ماند، اما دنیای خوبی نخواهد بود.
یووال نوح هراری همچنین گفته است: حتی اگر دنیا به واکسن کرونا دسترسی یابد ولی به این درک نرسد که باید درمان و بهداشت را در همه‌ی دنیا تقویت و برای همگان دسترس‌پذیر کرد، ویروس مهلک‌تری در انتظار همه‌ی ما خواهد بود.
[منبع]
۱ نظر
[…] یووال نوح هراری همچنین گفته است: حتی اگر دنیا به واکسن کرونا دسترسی یابد ولی به این درک نرسد که باید درمان و بهداشت را در همه‌ی دنیا تقویت و برای همگان دسترس‌پذیر کرد، ویروس مهلک‌تری در انتظار همه‌ی ما خواهد بود. (+) […]