منتقدان هنری (ادبی یا غیرادبی فرقی نمی‌کند) همیشه در کشور ما فحش‌خورشان ملس بوده. همیشه از طرف مؤلفان و هنرمندان نقدشده مفتخر شده‌اند به صفت‌هایی چون بی‌سواد، عقده‌ای، علاف، شهرت‌طلب و… فکر نکنید می‌خواهم دفاع کنم، نه. اتفاقا من خودم جزو کسانی هستم که شمار زیادی از کسانی را که به آن‌ها می‌گویند منتقد، اصلا منتقد نمی‌دانم؛ برای همین چنین صفت‌هایی را هم برای‌شان خرج نمی‌کنم. ولی جالب این است که همین مؤلفان و هنرمندان (از نویسندگان گرفته تا فیلمسازان) به تک تک جملاتی هم که منتقدان درباره‌شان و درباره‌ی اثرشان می‌نویسند، عجیب حساسیت نشان می‌دهند و با خواندن نقدی منفی خواب شب‌شان حرام می‌شود و با خواندن نقدی مثبت، از خوشی خواب به چشم‌شان نمی‌آید. این را بی‌خود نمی‌گویم، مثلا هم در میان نویسندگان دیده‌ام این حالت را و هم در بین سینمایی‌ها.
در هر جبهه‌ای که ایستاده باشیم، این وضعیت خود نشانی‌ست بر ضعف و بیماری «نقد ادبی و هنری» در ایران؛ به‌خصوص وقتی که می‌بینیم مرز بین هنرمندان با منتقدان کمی درهم رفته. شمار زیادی از منتقدان خود آفرینشگرند و بالعکس. در این گیر و دار، هنرمندان و نویسندگان اتفاقا دربه‌در کسانی‌اند که به معنای واقعی و حرفه‌ای منتقدند و از خدای‌شان است که درباره‌ی اثرشان بنویسند؛ مثبت یا منفی. نکته این است که در این بازار ـ که به خاطر افزایش شمار و گسترش تنوع رسانه‌های مکتوب و دیداری و شنیداری، به بازاری تقریبا آشفته تبدیل شده ـ بازیابی و بازشناسی نقد درست و برتر، از نقد ضعیف و یا آن‌چه فقط نام نقد دارد، می‌تواند به هر دو طرف ماجرا کمک کند.
برگزاری «همایش نقد برتر» و اهدای نخستین جایزه‌ی نقد ادبی ـ هنری در ایران توسط «خانه‌ی نقد» می‌تواند نوید روزهای بهتری را به ما بدهد، به‌خصوص که قرار است ادامه هم داشته باشد و سالانه برگزار شود. این همایش روز ۲۲ اسفندماه برگزار می‌شود و دبیر آن عبدالعلی دستغیب است، و شامل حوزه‌هاى ادبیات، هنرهاى تجسمى، سینما – سیما و تئاتر، موسیقى و مبانى تئوریک نقد؛ چی از این بهتر؟ شاهرخ تندروصالح، دبیر اجرایی این همایش خبر داده که محمد حقوقى، امید روحانى، مسعود کوثرى، فتح‌الله بى‌نیاز، مدیا کاشیگر و سیما وزیرنیا شوراى سیاستگزارى و هیات داورى این همایش را تشکیل می‌دهند و در روز ۲۲ اسفندماه، در کنار اعلام برندگان نقد برتر در حوزه‌هایی که گفتم، از دو چهره‌ی شاخص هم به‌شکل ویژه تقدیر خواهد شد.
اگر مایل‌اید اطلاعات بیش‌تری درباره‌ی این همایش دریافت کنید، می‌توانید به باشگاه نویسندگان و هنرمندان خانه‌ی نقد مراجعه کنید و یا با شماره‌های ۲۲۸۰۲۰۴۳و ۲۲۸۰۲۰۵۸ تماس بگیرید. روز ۲۲ اسفند احتمالا قرار است نقطه‌عطفی برای تاریخچه‌ی لاغر نقد ادبی و هنری در ایران شکل بگیرد. هزینه‌ی برگزاری این همایش و جایزه از پول‌هایی تأمین می‌شود که من و شمای شهروند به شکل‌های مختلف به شهرداری می‌دهیم و بخشی از آن صرف امور فرهنگی و هنری می‌شود. فقط خدا کند نخستین دوره، آخرین دوره نباشد!
بدون نظر