فضای سیاسی مملکت دوباره تب کرده و یک‌بار دیگر همه افتاده‌اند دنبال قرص مسکن تا تبش را پایین بیاورند و باز به همه ثابت کنند که استامینوفن آن هم از نوع کدئینی‌اش چه‌قدر خوب است؛ با این حال برخی امور مثل مقدمات برگزاری جشنواره‌ی فیلم فجر هم‌چنان با آرامش به روند طبیعی خود ادامه می‌دهند. اما این روند واقعا «طبیعی» و «سالم» است؟ نه، خوشحال نشوید. قرار نیست یادداشت تحلیلی بنویسم؛ فقط مروری کوتاه بر اخبار رسمی و غیررسمی جشنواره، همین!
۱- طی یکی دو سال گذشته، اگر بخش‌های مربوط به حوزه‌ی نشر کتاب و مطبوعات وزارت ارشاد به واسطه‌ی فشارهای شدید قضایی و محافظه‌کاری مسئولان مربوط از خاصیت افتاد و افسار آن را کشیدند؛ در معاونت سینمایی ارشاد، طی یک کودتای خزنده و آرام، همه‌ی امور به دست مدیران سابق و لاحق تلویزیون افتاد و آقای مسجدجامعی هم‌چنان به لبخند زدن خود دامه داد. نتیجه‌ی تغییر مدیریت این‌چنینی را در جشنواره‌ی فیلم فجر پارسال به خوبی دیدید. اما امسال:
۲- تا کنون ۲۱ فیلم به بخش مسابقه‌ی سینمای ایران راه پیدا کرده‌اند. هیات انتخاب این آثار این هفت نفر بوده‌اند:
ـ هارون یشایایی. او تهیه‌کننده‌ی سینماست. سوابق: مدیر موسسه‌ی «پخشیران»، تهیه‌کننده‌ی آثاری چون اجاره‌نشین‌ها، ناخداخورشید، هامون، کیمیا، نون و گلدون، و شهر زنان.
– یداله صمدی. او کارگردان سینماست و مسئولیت چندانی نداشته است. برخی فیلم‌های او: آپارتمان شماره ۱۳، ایستگاه، دو نفر و نصفی، معجزه خنده، دمرل و…
– محمدابراهیم صلواتی‌فرد. او قائم‌مقام معاونت سینمایی‌ست. سوابق فعالیت او همه در صدا و سیما خلاصه شده است: مدیر گروه‌های تولیدی در شبکه‌ی اول، مدیر شبکه‌ی اول، مدیر کل سیما، قائم‌مقام «سیمافیلم» و مشاور معاون سیما.
ـ مجتبی مشیری. او هم‌اکنون رئیس مرکز فرهنگی هنری صبا وابسته به تلویزیون است. سوابق او: مدیر شبکه چهار تلویزیون، مدیر شبکه یک و دو تلویزیون و مدیرعامل موسسه‌ی سینمایی بنیاد مستضعفان.
– مجتبی اقدامی. هم‌اکنون معوان فرهنگی بنیاد فارابی‌ست. سوابق: آغاز کار در تلویزیون، مدیر روابط عمومی چند دوره از جشنواره‌ی فیلم فجر، عضویت در شورای (ممیزی) فیلمنامه و نمایش ارشاد، سیمافیلم، شبکه دو تلویزیون، یک دوره مدیر انجمن سینمای جوان و…
ـ جعفر صانعی مقدم. هم‌اکنون مدیرکل اداره‌ی نظارت و ارزشیابی (ممیزی) وزارت ارشاد است. سوابق: مدیر تولید مرکز زاهدان صدا و سیما، تهیه‌کننده گروه جنگ شبکه‌ی اول تلویزیون، معوان پشتیبانی سیمافیلم، مدیر مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، مدیر جشنواره‌ی سینمای جوان و…
ـ جواد طوسی. او سینمایی‌نویس است. سال‌ها قبل کارش را با مجله‌ی «فیلم» شروع کرد و در سال‌های اخیر با نشریه‌ی «دنیای تصویر» همکاری می‌کند.
۳- در مورد هیات داوران جشنواره، حرف و حدیث چندانی وجود ندارد. بر اساس شنیده‌ها احتمال دارد در هیات داوران، این افراد دیده شوند: مینو فرشچی (که بخش عمده‌ی فعالیتش در این سال‌ها در تلویزیون بوده و نوشتن داستان سریال‌های طنز ۹۰قسمتی)، علیرضا شجاع‌نوری (که به‌رغم دانش و کمالات احترام‌برانگیزش، روابط بسیار حسنه‌ای با طیف کلی مدیران دارد)، داریوش ارجمند (که آن سمّ کذایی هنوز در او اثر نکرده و هم‌چنان در راه مصر پیش می‌رود)، مسعود فراستی (فیلسماز بزرگ و فیلسوفی که هیچ‌کدام از فیلم‌هایش را نساخته)، احمدرضا معتمدی (فیلمساز برجسته‌ی تلویزیون که پخش تیزر آخرین فیلمش «دیوانه‌ای از قفس پرید» از تلویزیون صاحب رکورد است) و بالاخره آخرین نامی که شنیده‌ام، سعید حاجی‌میری (فیلمساز و تهیه‌کننده‌ی سینما و رئیس سبحان‌فیلم که همواره از او به نام «حاج‌آقا» یاد می‌شود). تکرار می‌کنم که این اسامی بر اساس شنیده‌هاست و هنوز خبر رسمی آن منتشر نشده.
۴- اگر جشنواره‌ی پارسال، از نظر کیفیت آثار و حضور سینماگران برجسته، جشنواره‌ای متوسط لقب گرفت؛ با توجه به آثار حاضر در جشنواره‌ی امسال و شرایط فعلی، روزنامه‌نگاران از هم‌اکنون به دنبال واژه‌ای دیگر برای توصیف جشنواره‌ی بیست و دوم هستند. احتمال دارد صاحبان برخی آثار با توجه به همین وضعیت از خیر انجام فشره‌ی آخرین مراحل فنی بگذرند و فیلم خود را به جشنواره نرسانند.
۵- فیلم‌هایی با مضمون دین و عرفان و تحولات درونی و نیز مضامین جنگ در جشنواره‌ی امسال حضور برجسته‌ای دارند. حمایت از این‌فیلم‌ها نیز شکل گستره‌تری پیدا کرده. به عنوان نمونه، فیلم «مزرعه پدری» ساخته‌ی رسول ملاقلی‌پور محصول مشترک این مراکز است: بنیاد سینمایی فارابی، موسسه‌ی فرهنگی هنری عروج‌فیلم، سیمافیلم، سازمان توسعه‌ی سینمایی سوره، و بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌ها.
۶- در میان فیلم‌های متقاضی شرکت در جشنواره، دستِ‌کم ۷ فیلم هم با سرمایه‌ی تلویزیون ساخته شده‌اند: «جایی برای زندگی» از محمد بزرگ‌نیا، «ابجد» از ابوالفضل جلیلی موحدی، «قلب‌های ناآرام» از مجید مظفری، «عروس افغان» از ابوالقاسم طالبی، «هیام» (زیتون شکسته) از محمد درمنش، «او» از رهبر قنبری و «پرده عشق» از جمال شورجه.
۷- شاید «جذاب‌ترین» فیلم امسال از نظر مضمون، فیلم «مارمولک» کمال تبریزی باشد؛ داستان دزدی (پرویز پرستویی) که برای فرار از زندان، لباس آخوندها را به تن می‌کند و ادامه‌ی ماجرا…
۸- نام فیلم «رقص با رویا» ساخته‌ی محمود کلاری هم هنوز در هیچ یک از بخش‌ها اعلام نشده. این، همان فیلمی‌ست که هزینه‌ی ساخت آن را کلاری به عنوان جایزه از جشنواره‌ی فیلم «ماردل پلاتا»ی آرژانتین دریافت کرد. داستان فیلم هم مربوط به همین ماجراست: یک فیلمساز ایرانی با اولین فیلمش در جشنواره‌ی آرژانتین برنده‌ی اعتبار ۶۲۵۰۰۰ دلاری می‌شود و همین اتفاق زمینه‌ساز رویابافی و خیال‌پردازی‌های او و همسرش می‌شود. طرح فیلمنامه را هم لابد می‌شود حدس زد که «عباس کیارستمی» نوشته است. کیارستمی این‌روزها در حال فیلم‌برداری تیتراژ آخرین فیلم کیمیایی‌ست که هنوز به جشنواره نرسیده. کیمیایی در این مورد گفته که این همکاری صرفا از روی یک رفاقت قدیمی‌ست و نه هیچ چیز دیگر! کیارستمی در جشنواره‌ی امسال حضور دیگری هم دارد؛ فیلم «پنج» او که شامل پنج برداشت بلند به شکل ویدئوآرت است در بخش فیلم‌های مهمان جشنواره به نمایش درخواهد آمد. این فیلم محصول NHK ژاپن است و از معدود فیلم‌هایی‌ست که می‌تواند من را به حضور در سینمای شلوغ و پلوغ مطبوعات بکشاند؛ و الّا با این اوصاف و خبرهایی که من از جشنواره دادم، دیگر چه شوق و ذوقی می‌ماند برای حضور فعال؟
پیوندها:
[چهاره فیلم در مسابقه‌ی ایران جشنواره/ ۳۰نما]
[هفت فیلم دیگر در بخش مسابقه/ ۳۰نما]
بدون نظر