ریشه‌شناسی واژه‌های فارسی
زبان‌شناسی زبان‌گرد

ریشه‌شناسی عامیانه با ظاهرِ فریبنده‌ی عالمانه

در محضر یکی از ادیبان ادب‌شناس بودم. وی داشت درباره‌ی چند واژه توضیح می‌داد که لابه‌لای آن سخن‌های نغز، یک سخن نقض شنیدم. آن والاادب‌دان، واژه‌ی «سُهروَرد» را به‌طرزی غریب بازشکافت و ریشه‌ای از آن به‌ دست داد که با آموخته‌ها و دانسته‌هایم ناکوک…

۵ خرداد ۱۳۹۹
علی اکبر سعیدی سیرجانی
دوره‌گرد

علی اکبر سعیدی سیرجانی و نثر و زبانش

سالِ ۶۹. پرویز خانلری درگذشت. رفتم به مجلسِ ختم، و سعیدی سیرجانی سخنرانی کرد. کت‌وشلوارِ سیاه، کراوات، بسیار آراسته. داشتم قالب تهی می‌کردم از نیوشیدنِ فصاحت‌اش. شاید دو دقیقه صحبت کرد، و صحبت‌اش کمی بعد در آدینه یا در دنیای سخن منتشر شد. داستانی گفت از روزهای آخرِ…

۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۹
دوران کودکی و نوجوانی و جوانی نجف دریابندری
کتاب‌گرد معرفی و مرور مقالات

سرگذشتِ مترجمِ محکوم به اعدام؛ نجف دریابندری

رضا شکراللهی: اگر حدود صد سال پیش که نجف دریابندری هنوز به دنیا نیامده بود، پدر بوشهری‌اش در بصره پیشنهاد انگلیسی‌ها برای گرفتن تابعیت عراق را می‌پذیرفت و همان‌جا می‌ماند به کار راهنمایی کشتی‌هایی خارجی و به آبادان نمی‌رفت، شاید این‌روزها خبر درگذشت پسرِ…

۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۹
تابلوی «درخت زندگی» اثر گوستاو کلیمت
دوره‌گرد مقالات

ساختن دلتنگی با چند دال

جستاری به‌قلم سحر سخایی: چندتا خمیر بازی می‌دادند دست‌مان و می‌گفتند یک چیزی درست کنیم. اسم مسئول کلاس ما در آن مهد‌کودکِ کسالت‌بار را یادم نیست، اما یادم هست که مجبور بودیم خاله فلانی صدایش کنیم. همه آن‌جا خاله بودند. تمام آن دخترانِ جوان…

۱۰ اردیبهشت ۱۳۹۹
سعدی می‌گوید بنی‌آدم اعضای یکدیگرند یا اعضای یک پیکرند؟
کتاب‌گرد مقالات

بنی آدم اعضای یکدیگرند یا اعضای یک پیکرند؟

بحث بر سر این‌که سعدی گفته است بنی آدم اعضای یکدیگرند یا اعضای یک پیکرند، بحث تازه‌ای نیست و استادان ادبیات و مصححان در گذشته درباره‌اش نکاتی گفته‌اند، ولی این‌که ناکارشناسان در شبکه‌های اجتماعی، هرازگاه، بر سر این موضوع بحث کنند و حتا کار…

۳ اردیبهشت ۱۳۹۹
سعدی در آینه‌ی فردوسی
کتاب‌گرد مقالات

درباره‌ی کلاسیک‌ها و دیداری کوتاه با سعدی در آینه‌ی فردوسی

من هیچ‌وقت نتوانستم بوستان سعدی را بخوانم و از درون آن فردوسی را نبینم، و رابطهٔ بینامتنی و جهانِ مرتبطِ این دو را درحینِ خواندنِ متن از یاد ببرم. در این‌جا و به مناسبت روز سعدی می‌‌خواهم با چند نمونه، بوستان سعدی را از…

۱ اردیبهشت ۱۳۹۹
حشمت‌الله کامرانی
باب ترجمه کتاب‌گرد

حشمت‌الله کامرانی اجازه ندارد که بمیرد…

«حشمت‌الله کامرانی» مُرده است. حالا و چند روز بعد از فوتش، خبر را در تلگرام می‌خوانم. عدد مرگ‌ها آن‌قدر زیاد شده که مرگ او، نه شوکه‌کننده و نه غمگین، درج شده. کاش برای خانواده‌ی حشمت‌الله کامرانی – اگر چنین چیزی داشته – نیز همین‌طور…

۳۱ فروردین ۱۳۹۹
پرویز ناتل خانلری
تحلیل فرهنگی دوره‌گرد

نامه‌ی هنوزتازه‌ی پرویز ناتل خانلری به فرزندش

آن‌چه می‌خوانید، متن نامه‌ی مشهور پرویز ناتل خانلری است به پسرش. ناتل خانلری هنگام نوشتن این نامه در سال ۱۳۳۰ در تصورش هم نمی‌گنجید خواننده‌ی نامه‌اش پیش از آن که ببالد، در هشت‌سالگی از دنیا برود. عجیب و البته بس تلخ این‌که نامه‌ی هفتاد…

۲۸ فروردین ۱۳۹۹
تنگنای قانون و اخلاق در دوران کرونا
تحلیل فرهنگی دوره‌گرد

در بحران کرونا کدام طرف بایستیم؛ اخلاق یا قانون؟

مرگ پزشک چینی افشاگر ویروس کرونا نمادی از مرگ اخلاق و انسانیت در نبرد میان سیطره‌ی تاریکی‌های ایدئولوژی بر روشنایی‌های علم است، اما منصفانه نیست تصور کنیم این رویداد محدود به چین یا حزب کمونیست است. مردم در سراسر جهان با حاکمیت‌های متفاوت در…

۲۶ فروردین ۱۳۹۹
شوآف کردن یا پز دادن
زبان‌گرد نگارش و ویرایش

شما شوآف کنید، ما همچنان پز می‌دهیم!

آمدم، به‌رسم پز دادن، این عکس را از ناهارمان (شامیِ رشتی با نان بربری خانه‌پز) بگذارم در فجازی که یادم افتاد به کلمه‌ی شوآف که چند سالی است، به‌خصوص در اینستاگرام، رایج شده به‌جای «پز». حالا اگر برخی اینگیلش‌دانان نیایند وسط بگویند که…

۲۴ فروردین ۱۳۹۹
Back to Top