خوابگرد قدیم

جلوِ مانتوِ بانوی پستوی خانه

۱۸ شهریور ۱۳۹۳
ایمایان: پیشترها برنامه‌ای با عنوان «فارسی را پاس بداریم» از سیما پخش می‌شد که به رغم شوخی‌هایی که با آن شد،‌ می‌توانست با تذکّرهای گاه‌وبیگاه، تأثیری هرچند اندک بر موج دلبخواه‌نویسی داشته باشد. بد نیست برخی اوقات اشتباه‌های رایج را ـ که حالا خیلی هم منحصر به دنیای وب نیست ـ به هم یادآوری کنیم. این نوشته‌ها و دیگر ایماهای توصیه‌ای (مانند مغالطات) به معنای پاک‌بودن نویسنده از آن‌ها نیست بلکه یا از سر ناآگاهی یا عادت، هرگونه اشتباهی ممکن است پیش آمده باشد؛ پس این نوشته‌ها در درجه‌ی اوّل برای یادآوری به خویش است. از یکی از پربسامدترین اشتباه‌های نوشتاری آغاز می‌کنیم. بسیار کم هستند کسانی که آن را درست می‌نویسند.
  
به کلماتی که به واو ممدود (یعنی آنچه صدای «او» می‌دهد) ختم می‌شوند به هنگام اضافه،‌ «ی» میانجی افزوده می‌شود:
 
بانوی خردمند،‌ پستوی خانه،‌ رفوی قالی، زیلوی کهنه، سبوی شکسته و…
  
امّا جز این، یعنی آنچه نشانه‌ی حرکت پیش/ضمّه است (جودو، رادیو، لوگو) یا صامِت واو (پیاده‌رو، پیرو،‌ حرف‌شنو)  به هنگام اضافه فقط حرکت زیر/کسره می‌گیرد:
  
در ازل پرتو حُسنت ز تجلّی دم زد…
حمید رسایی یکی از نمایندگان تندرو مجلس است.
دنیا باید جلو گسترش شهرک‌سازی اسرائیل را بگیرد.
نمایش «تانگو تخم مرغ داغ» توقیف شد.
هادی ساعی قهرمان تکواندو جهان است.
خودرو خود را به وسایل ایمنی مجهّز کنید.
برخی کشورهای عربی، پادو امریکا در منطقه هستند.
مونالیزا معروفترین تابلو نقّاشی جهان است.
آغاز سال نو میلادی را به مسیحیان تبریک می‌گویم.
موفّقیّت حسن روحانی در گرو همراهی مردم با اوست.
درصد گروه سینمارو ایران نسبت به کلّ جمعیّت، در چهل سال گذشته سیر نزولی داشته است.
داعش ویدئو سربریدن دو خبرنگار امریکایی را منتشر کرد.
شاه شمشادقدان خسرو شیرین‌دهنان…

این مطالب را هم خوانده‌اید؟

۱ نظر

  • Reply Majid ۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۰

    خیلی خوب بود.

  • شما هم نظرتان را بنویسید

    Back to Top