جلد دوم ترجمه‌ی فارسی رمان یولسیز، اثر جیمز جویس، با حمایت «بنیاد ادبیات ایرلند» در نشر نوگام لندن منتشر شد و نسخه‌ی رایگان الکترونیکی آن نیز در آینده در اختیار خوانندگان داخل ایران قرار خواهد گرفت.
جلد دوم شامل فصل‌های هفتم و هشتم و نهم رمان یولسیز (اولیس) جیمز جویس «بدون سانسور حتا یک کلمه» است که با ترجمه‌ی اکرم پدرام‌نیا با بیش از ۱۵۰۰ پانوشت در ۴۷۶ صفحه منتشر شده است.
پیش از این، در سال گذشته، جلد اول ترجمه این رمان، شامل شش فصل اول کتاب، با ترجمه‌ی خانم پدرام‌نیا و ویراستاری من منتشر شده بود و نسخه الکترونیکی رایگان آن هم در اختیار خوانندگان داخل ایران قرار گرفته بود.
پروژه‌ی تلفیقی ترجمه و پژوهش یولسیز در این انتشاراتی با حمایت «بنیاد ادبیات ایرلند» در حال انجام است که قرار است نهایتاً در شش جلد به پایان برسد.
هدف این پروژه، «ترجمه‌ی یولسیز به زبان فارسی بدون حتا یک کلمه سانسور و ترجمه‌ی هزاران ارجاع، تفسیر و یادداشت پیرامون این اثر منحصربه‌فرد» است.
رمان «یولسیز» که جیمز جویس ایرلندی آن را در سال ۱۹۲۲، به‌قصد فرار از سانسور، در پاریس منتشر کرد، نثری عجیب و غریب دارد و به عرصه‌هایی نو در رمان‌نویسی پا گذاشته که تا کنون کمتر نویسنده‌ای موفق شده وارد آنها شود.
علی‌رغم دشواری ترجمه‌ی این رمان و در عین حال که برخی آن را «ترجمه‌ناپذیر» توصیف می‌کنند، یولسیز تاکنون به زبانهای بسیار برگردانده شده است.
با این حال، تا اردیبهشت سال گذشته ترجمه‌ای از یولسیز به دست خواننده فارسی‌زبان نرسیده بود به‌جز ترجمه منوچهر بدیعی، مترجم قدیمی، از بخشی کوتاه از این اثر که او نیز، ضمن اظهار نارضایتی از بی‌توجهی‌ها به ترجمه‌اش، اعلام کرد نسخه‌ی کامل آن که در اختیار خود اوست، تا وقتی زنده است به هیچ صورتی منتشر نخواهد شد.
آزاده پارساپور، مدیر نشر نوگام، تاریخ توزیع نسخه‌ی کاغذی جلد دوم را دسامبر ۲۰۲۰ اعلام کرده و وعده داده نسخه‌ی رایگان الکترونیکی آن را نیز برای ایران در اردیبهشت ۱۴۰۰ منتشر خواهد کرد.
ویراستاری جلد دوم ترجمه‌ی فارسی یولسیز بر عهده‌ی علیرضا سیف‌الدینی بوده است.
مرتبط:
آن‌چه از جیمز جویس و اولیس (یولسیز) او نمیدانیم
ماجرای حیرت‌انگیز انتشار دابلنی‌های جیمز جویس
انتشار ترجمه‌ی فارسی یولسیز (اولیس) جیمز جویس در صدسالگی اثر
۶ نظر
بعضی از صاحب نظران ایرادها و ضعف های فراوان و عمده ای در ترجمه خانم پدرام نیا از این اثر یافته اند و در مقالاتی به آنها اشاره کرده اند. در کار ترجمه این فقط نبود سانسور نیست که به اثری اعتبار می بخشد، بلکه دانش مترجم و چیرگی او به هر دو زبان و نیز دقت و سنجیدگی او (و ویراستار) نیز ضروری است تا برگردان کتابی را برای خواننده فارسی زبان قابل اعتماد کند.
سلام جناب شکرالهی آیا امکانش نبود و نیست که ارجاعات و توضیحات به جای پی نوشت به صورت پانوشت ارائه بشه؟ برای مایی که نسخه پی دی اف رو داریم اصلا ممکن نیست بتونیم ازش استفاده کنیم.
من که هیچ مسئولیتی در این انتشار این کتاب ندارم، ولی به مدیر انتشاراتی منتقل خواهم کرد نظر شما را.
اتفاقا جداکردن تمامی یادداشت‌ها در انتهای هر فصل بهتر است و اگر کسی خواسته باشد یک سره بدون رجوع به یادداشت‌ها آنها را بخواند می‌تواند به راحتی این کار را انجام دهد. در ضمن در فایل پی‌دی‌اف نیز با کلیک بر هر ارجاع می‌توان به یادداشت و اصل متن وصل شد.
نکته دیگر اینکه به گمانم خانم پدرام نیا دیگر زیادی مته به خشاش گذاشته و هر نوع یادداشتی پیرامون هر کلمه‌ای بوده را ترجمه کرده و آورده (بعضی جاها نیز خود توضیحاتی داده که بسیار عالی است) ولی انصافا آنجاهایی که فلان شخصیت در دنیای خارج داستان کیست یا فلان شخصیت در دنیای خارج داستان معلوم نیست که چه کسی است…. اینها به گمانم لزومی نداشته. (این نظر شخصی منه) اینکه یک شخصیت چگونه طراحی و ساخته شده برای کسانی که علاقه دارند و میخواهند یاد بگیرند خیلی خوب است ولی اینکه صرفا نمیدانیم فلان شخصیت در دنیای بیرون داستان کیست هیچ اهمیتی ندارد.
درضمن در مورد نقد مغرضانه آقای برادران بر ترجمه خانم پدرام نیا (شوخی حجیم…): قابل ذکر است که آقای فرزان نصر هم یک مقاله در نقد این مقاله نوشته است. گرچه به نظر هیچدام نه متن اصلی و متن کامل ترجمه را نخوانده‌اند.
با سلام
مترجم بنای ترجمه‌اش را بر نسخه‌ی گبلر گذاشته است و در مقدمه‌ی کتاب از آن دفاع کرده. اما انتشارات پنگوین در مقدمه‌ی خود در چند صفحه از نسخه‌های مختلف و کاستی‌هایشان حرف زده و به نقدهای جدی به نسخه‌ی گبلر اشاره کرده. در نهایت، به نظر می‌آید نسخه‌ی متفاوتی را برای چاپ انتخاب کرده است، نسخه‌ی ۱۹۶۱. همچنین در مقدمه‌ی ترجمه‌ی فارسی، نسخه‌ی گبلر به سال ۱۹۶۱ و ۱۹۸۴ مربوط شده که به نظر فقط ۱۹۸۴ صحیح باشد. با جستجویی سریع من در اینترنت به نوشته‌های مشابهی برخوردم و اینکه به نظر نسخه‌ی گبلر دیگر مرجع اصلی برای چاپ نیست. آیا شما اطلاعی بیشتر از انتخاب مترجم یا توضیح نکمیلی ایشان دارید؟
ممنونم
ترجمه خوب است و جای تشکر و تقدیر بسیار دارد فقط یک نکته ازار دهنده ای وجود دارد که راه حلش را خودمن هم دقیق نمیدانم اما مسئله روی اعصاب است . برای مثال یک دیالوگ متن مثلا فرانسه یا ایتالیایی با حروف فارسی نوشته شده است !!! که بهتر بود متن به همان زبان فرانسه یا ایتالیایی یا لاتین بیاید حالا با ترجمه یا بدون ترجمه، این فقط نظر بنده است.
در ترجمه کتاب وقتی به جمله فرانسوی استیون می رسیم حتی برای کسی که فرانسه یا ایتالیایی را میداند، هیچ مشخص نیست که استیون چیزی بزبان فرانسه یا زبان دیگری گفته است، فقط یک بلغور بهم ریخته حروف فارسی دیده می شود که به هیچ وجه نه خواناست نه رسانا، مشخص نیست چرا چنین طرحی انتخاب شده است . استفاده از زبانهای مختلف یکی از ترفندها و فرمهای نوشتن جویس است که جاذبه آن در ترجمه فارسی پوشیده می ماند.
مترجم با این موضوع تأمل کافی نداشته و ناشیانه کارکرده است. کاش به ترجمه های متفاوت حتی ترجمه های غیر از انگلیسی و فرانسه مراجعه میشد شاید راه حل بهتری پیدا می شد. به نظر می آید اگر جمله های جیمزجویس از زبانهای غیر انگلیسی، با کیبورد و حروف و زبان دقیق همان زبان تایپ شده بود بهتر بود ، چرا؟ چون اول اینکه مشخص می شد جیمز جویس از زبانی دیگر استفاده کرده، دوم اینکه تقریبا زبان از روی حروف تقریبا” مشخص می شد که کدام زبان است ، چون از چند زبان متفاوت استفاده می شود ولی ما فقط با حروف فارسی می بینیم و این چند زبان بودن در ترجمه نامشخص و نامفهوم است ، سوم اینکه به خواننده توهین نمی شود که گویا نمی تواند تشخیص بدهد که استیون دارد به چه زبانی صحبت می کند، انهم خواننده ای که جویس خوان است. با تشکر از مترجم گرانقدر، ویراستار محترم و ناشر عالیقدر
م. گماری